หน่วยที่ 1 เครื่องมือพิเศษและความปลอดภัยในงานเครื่องล่างรถยนต์

(Service Special Tools And Safaty)

1.1  เครื่องมือพิเศษ

          หมายถึง เครื่องมือที่ออกแบบมาเฉพาะ ใช้กับงานแต่ละชนิด มีความเหมาะสม ปลอดภัยและรวดเร็ว รถแต่ละรุ่น ควรใช้เครื่องมือพิเศษตามคำแนะนำในหนังสือคู่มือของรถแต่ละรุ่น เครื่องมือพิเศษบางชนิดสามารถทำขึ้นมาใช้เองได้

1.2  กฎความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือ

                    1.2.1  ควรใช้เครื่องมือให้ถูกกับงาน เช่น เครื่องมือขนาดเล็กต้องใช้กับงานขนาดเล็กเท่านั้น เพื่อป้องกันการชำรุดเสียหาย

                   1.2.2  ควรเก็บรักษาเครื่องมือให้ดี และทำความสะอาดเสมอ

                   1.2.3  ควรมีเครื่องป้องกันอันตรายสำหรับเครื่องมือบางชนิด

                   1.2.4  ควรสวมแว่นตานิรภัย เมื่อปฏิบัติงานที่มีสะเก็ด หรือเศษโลหะฟุ่งกระจาย

                   1.2.5  ควรรักษาบริเวณที่ทำงานให้สะอาด

                   1.2.6  ควรแต่งกายให้รัดกุม ไม่รุ่มร่ามหรือสวมชุดทำงานให้เหมาะสม

                   1.2.7  ควรปลดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้าออก เมื่อเลิกใช้งาน และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย

                   1.2.8  ควรจับยึดชิ้นงาน เครื่องมือ-เครื่องจักรให้แน่นขณะปฏิบัติงาน

                   1.2.9  ควรทำงานให้เป็นธรรมชาติ อย่าเร่งทำงานเกินกว่าปกติ ที่เครื่องมือ-เครื่องจักรจะอำนวยได้

                   1.2.10  ควรยืนปฏิบัติงานให้สมดุลมั่นคง

                   1.2.11  ควรระมัดระวังเครื่องมือที่แหลมคม ให้คมของเครื่องมือห่างจากตัว

                   1.2.12  ควรต่อ Ground เครื่องมือ-เครื่องจักรไฟฟ้าเสมอ

1.3  ความปลอดภัยในการทำงาน

              เมื่อความรับผิดชอบของท่านต่อการที่จะทำงานด้วยความปลอดภัย เพื่อป้องกันการบาดเจ็บและอุบัติเหตุอื่น ๆ ที่จะเกิดขึ้น ซึ่งการพยายามปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้องนี้ จะเป็นผลดีทั้งของที่ทำงาน ของตัวท่านเอง ครอบครัวของท่าน พวกพ้องที่ปฏิบัติด้วยกันและที่ทำงานของท่านอุบัติเหตุสามารถเกิดขึ้นได้โดยมาก สาเหตุมาจากมนุษย์ สภาพสิ่งแวดล้อม และสภาพจิตใจหรือทั้งสองอย่างประกอบกัน

              1.3.1 อุบัติเหตุเนื่องจากมนุษย์

                   อุบัติเหตุที่มีสาเหตุจากการใช้เครื่องจักร หรือเครื่องมือที่ไม่ถูกต้อง การสวมใส่เสื้อผ้าที่ไม่รัดกุมเหมาะสมกับงาน ความเลินเล่อของผู้ปฏิบัติงาน เป็นต้น

              1.3.2 อุบัติเหตุเนื่องจากสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ

                   อุบัติเหตุชนิดนี้มีมาจากการบกพร่อง หรือไม่ทำงานของเครื่องจักร หรือเครื่องมืออุปกรณ์ป้องกันภัยมีไม่เพียงพอ หรือแม่แต่สภาพแวดล้อมในการทำงานไม่ดี ดังนั้น ควรที่จะหมั่นตรวจตรา และแก้ไขจุดบกพร่องต่าง ๆ เหล่านี้อยู่เป็นประจำ เพื่อป้องกันอุบัติเหตุอันอาจจะเกิดขึ้นได้

1.4  ความปลอดภัยในงานเครื่องล่าง

การคลุมบังโคลนและพื้นรถ

          -คลุมบังโคลนเพื่อรักษาสีรถไม่ให้เปื้อนและถูกขีดข่วน

          -คลุมพื้นรถเพื่อป้องกันสกปรกจากรองเท้า

                                                                            

การเก็บชิ้นส่วนไว้อย่างเป็นระเบียบ                                           

          -ถอดชิ้นส่วนออกเรียงไว้ตามลำดับการถอด

          -ผูกเป็นชุด หากต้องประกอบใช้ภายหลัง

          -ทำเครื่องหมายเพื่อประกอบกลับได้ถูกต้องตามเดิม

          -ห่อเก็บกันสิ่งสกปรกเมื่อจะใช้วันข้างหน้า   

การเปลี่ยนอะไหล่ที่เสื่อมสภาพ

          -เปลี่ยนซีลกันรั่ว ปะเก็นแหวนยางและปิ้น เมื่อประกอบ

ชิ้นส่วนกลับคืน

          -อย่านำอะไหล่ที่ต้องการเปลี่ยนกลับมาใช้อีก ให้เปลี่ยนใหม่                                        

การเลือกใช้อะไหล่

          -ใช้อะไหล่และสารหล่อลื่นของแท้ หรือที่มีคุณภาพเท่าเทียม

          -เมื่อจะนำอะไหล่เก่ากลับมาใช้ใหม่ต้องตรวจสอบอย่างถี่ถ้วนเพื่อให้มั่นใจว่าอยู่ในสภาพดีที่ใช้วานได้ไม่มีความเสียหายหรือเสื่อมคุณภาพ

        

การถอดท่อน้ำมันเบรก

          -ถอดเหล็กล็อกท่อน้ำมันเบรก

ข้อควรจำ

          การถอดหรือประกอบท่อน้ำมันเบรกให้ใช้ประแจ 2 ตัวเสมอ

          -ใช้ประแจปากตายจับยึดท่อยางไว้                                     

          -ใช้ประแจท่อน้ำมันเบรกคลายน็อตหัวท่อเหล็ก

ข้อควรจำ

          การประกอบท่อให้หมุนเข้าด้วยมือก่อนใช้ประแจขัน

การใช้น้ำมันเบรก

          -เติมด้วยน้ำมันเบรกตัวเดิม

          -อย่านำน้ำมันเบรกที่ถ่ายออกกลับมาใช้อีก               

          -น้ำมันเบรกก่อความเสียหายให้สีและพื้นพลาสติกได้

ถ้าพลาดพลั้งทำหกใส่ให้รีบใช้น้ำล้างออกจากสีหรือพื้นพลาสติก                   

          -หลังถอดท่อเบรก ให้อุดปลายที่เปิดเพื่อป้องกันการรั่วไหลของน้ำมันเบรก

          -ทำความสะอาดชิ้นส่วนแม่ปั๊มเบรกและชิ้นส่วนกระบอกเบรกที่ถอดออกมาทุกชิ้นในน้ำมันเบรกที่สะอาดเท่านั้น

          -เป่ารูและช่องทางน้ำมันเบรกผ่านให้สะอาดด้วย                   

การใช้น้ำมันหล่อลื่น

          -ใช้แต่น้ำมันเครื่องเบอร์เดิมตามกำหนด

          -ใช้แต่น้ำมันเกียร์เบอร์เดิมตามที่กำหนด

          -ใช้แต่จารบีตัวเดิมตามที่กำหนด

          -ระวังสิ่งปนเปื้อนสารหล่อลื่น

          -ระวังน้ำมันหรือจารบีถูกท่อยาง                                                      

การรองรับรถป้องกันอุบัติเหตุ

          -ก่อนยกหน้ารถต้องดึงเบรกมือและหนุนล้อหลังไว้ทั้ง 2 ด้าน

          -ยกล้อหน้าที่จุดรองรับไม่ได้รัยอันตราย

          -รองรับตัวรถให้ถูกที่ไม่ให้เกิดการเสียหายหรือเกิดอันตรายในการทำงาน          

การทำงานใต้ท้องรถให้ปลอดภัย                                              

          -เบรกมือให้แน่น

          -หนุนล้อหลังทั้ง 2 ด้าน

          -ถอดขั้วแบตเตอรี่

          -ยกหน้ารถขึ้นตั้งบนขาตั้ง    

การถอดลูกหมากคันส่ง

          -ถอดปิ้นและถอดน็อต

          -ใช้เหล็กดูดลูกหมากคันส่งถอดลูกหมากคันส่ง     

การตรวจซ่อมชิ้นส่วน

          -ก่อนถอดหรือแยกชิ้นส่วน ต้องตรวจสอบอย่างระมัดระวังเพื่อจำแนกปัญหาที่ต้องแก้ไข

          -ปฏิบัติตามหมายเหตุและข้อปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยทุกข้อ

          -ดำเนินการตามขั้นตอนที่เหมาะสมซึ่งระบุไว้ในคู่มือซ่อม                                                             

การประกอบชิ้นส่วน

          -ต้องประกอบชิ้นส่วนกลับเข้าไปโดยการใช้แรงขันแน่นที่เหมาะสมตามที่กำหนดไว้

          -เมื่อต้องการขันน็อตสกรูเป็นชุด ให้เริ่มจากตรงกลาง หรือตัวที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางขนาดใหญ่ก่อน

          -ขันในลักษณะตรงข้ามโดยไม่ขันแน่นเพียงครั้งเดียวแต่ขันแน่น 2-3 รอบ                                           

การใช้ประแจลม

          -เหมาะสำหรับการคลายสกรูขันล้อ มีแรงมากและคลายได้เร็ว

          -การใช้ประแจลมขันสกรูขันล้อต้องระวังจะแน่นเกินไปจนเป็นอันตราย

          ข้อควรจำ

          ปรับความดันลมให้เหมาะสมกับขนาดสกรู

          อันตรายถ้าขันแน่นด้วยประแจลมควรใช้ประแจลมพอแน่นแล้วขันแน่นด้วยมือ

1.5  การยกรถด้วยแม่แรงและด้วยลิฟต์ยกรถให้ปลอดภัย

1.5.1  การยกรถด้วยแม่แรง

1)  ดึงเบรกมือ ล็อกล้อที่จะไม่ยก

2)  เมื่อจะยกส่วนท้ายรถให้เข้าเกียร์ถอยหลัง (เกียร์อัตโนมัติให้เข้าเกียร์ในตำแหน่งP)

3)  ยกรถขึ้นให้สูงพอที่จะใส่ขาตั้ง3ขาเข้าไปได้

4)  ปรับและจัดวางขาตั้ง 3 ขาเพื่อให้รถอยู่ในแนวระดับพอประมาณ จากนั้นลดระดับรถลงวางบนขาตั้งนิรภัย

1.5.2  การยกรถด้วยลิฟต์ยกรถ

1)  รองรับแป้นยก

2)  ยกแม่แรงขึ้นให้รถลอย 5 - 6 ซม. ทดลองโยกตัวรถเพื่อให้แน่ใจว่ามั่นคง

3)  ยกแม่แรงขึ้นจนสุด ตรวจสอบจุดยกดูความมั่นคงในการรับน้ำหนัก